Andekuier

De start is vandaag in Dorpshuis “de Trefkoel” en ligt in het dorp Gasselte. Een unieke locatie als uitvalsbasis voor de wandeltocht van vandaag.

 Fotoverslag : HIER klikken

Wie was Wemeltje Kruit?

Wemeltje Kruit werd 1 september 1887 in een arm arbeidersgezin te Gasselte geboren als dochter van Jan Kruit en Geesje Smeeman. In haar jeugdjaren werkte ze bij boeren op het land en in de huishouding.

Ze trouwde op 18 december 1926 in Gasselte met huisschilder Kornelis Borcheld en ze betrokken een woonwagen op het terrein waar nu de ijsbaan is. Kornelis, die een zwakke geestelijke gezondheid had, werd af en toe verpleegd in de psychiatrische inrichting Licht en Kracht in Assen.

Ze kregen één zoon. Noodgedwongen moesten ze hem bij familie onderbrengen, waar Wemeltje iedere week geld bracht voor zijn opvoeding. Ze hield haar hand niet op bij de officiële instanties.

Venten

Wemeltje voorzag in haar eigen levensonderhoud door als koopvrouw in de gemeenten Gasselte, Gieten en Borger waren uit te venten. Een grote bagagedrager voor op de fiets, een houten koffer daarop met de meest uiteenlopende koopwaar, zoals garen, band, elastiek en vele andere koopwaar. Of je het nu iets nodig had of niet, er werd van haar gekocht.

Een cent

Ook leverde ze in veel gezinnen jaarlijks een scheurkalender of Enkhuizer Almanak. Met haar fiets trok ze dag in dag uit van het ene naar het andere dorp. Ze had haar zaakjes goed in orde. En werd er een cent teveel gegeven, Wemeltje kwam die later terugbrengen, want ze noteerde alles precies.

Naar de kerk

Haar bezoek in een plaats kondigde ze aan door op zondagmorgen in de kerk ter plaatse te gaan zitten, waardoor de bewoners wisten dat zij die week langs zou komen.

Tot op hoge leeftijd was ze nog in weer en wind met haar handeltje langs de weg.

1963

Wemelie, zo werd zij genoemd, overleed 27 september 1963, zij was toen bijna 76 jaar oud, in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen.

Een zeer bekend dorpsfiguur was heengegaan. Een eerlijke, vriendelijke vrouw met een groot plichtsgevoel. Een vrouw, die op een voetstuk geplaatst moest worden.

Meul'ndobbegie

Ze werd gemist in het dorp, maar de herinnering aan haar bleef levend.

Eén keer per jaar is de carnavalsvereniging “Het Meul'ndobbegie” serieus. Dan wordt gestreefd naar het bereiken van een goed doel. Sjoerdje Kroezenga, de adjunct van Prins Koenraad, opperde in 1993 de idee voor een standbeeld van Wemeltje. Er werd in het dorp veel gelachen toen dat bekend werd. Maar toen het geen grap bleek, werd er gul geofferd.

20.000 gulden

In haar beste jaren zal de legendarische marskraamster Wemeltje deze omzet waarschijnlijk nooit hebben gehaald, maar voor haar standbeeld, dat uiteindelijk in 1995 in Gasselte werd geplaatst, werd 20.000 gulden bij elkaar gebracht. De gemeenteraad stelde 10.000 gulden beschikbaar onder voorwaarde dat de bevolking hetzelfde bedrag op tafel zou leggen. De Gasselters, maar ook tal van oud-Gasselters, namen de uitdaging aan en het bedrag kwam er. In de raadscommissie liet mevrouw Kroezenga een wasmodel zien van het beeld, dat werd gemaakt door de kunstenaar Bert Kievit uit Mantinge. Dat beeld werd gegoten in brons en werd anderhalve meter hoog.